My Blog List

Tuesday, December 11, 2012

ARISTIDE MAILLOL IN KUNSTHAL ROTTERDAM

 Vaak wordt Maillol(1861-1944) met Rodin(1840-1917) vergeleken. Ze zijn min of meer tijdgenoten en beiden hebben heel wat vrouwelijke naakten geboetseerd. Maar bij Rodin zijn de beelden beweeglijk, dramatisch en sensueel en bij Maillol niet. Oorspronkelijk schilderde hij en ontwierp tapijten(had zelfs een tapijtfabriekje). Ook in zijn tekeningen en schilderijen gaat het om vrouwen.

    Les Deux Jeunes Filles (1891)
                                                           Deux Femmes au Mer
La Vague
                                                             Le Dos de Therese(1929).
Ook tijdens zijn beeldhouwwerk bleef hij schetsen. Maillol was meer geïnteresseerd in vorm dan in expressie, zoals Rodin. Hij zag zijn beelden als een bijeenbrengen van meetkundige vormen als driehoek, rechthoek, cirkel, etc dan als een realistische weergave. Wel is in veel van zijn beelden zijn  muze, Therese,  te ontdekken vooral aan het gezicht en de dikke haarwrong.

                                                   Dina (niet groter dan een decimeter)
                                                                  La montagne                              
                                                                    La Nuit
                                                                       La Menoitte

                                                                      Trois Filles
Duidelijk is te zien dat hij de klassieke beeldhouwkunst als voorbeeld neemt. Hij stileert en polijst,
werkt in marmer, brons en lood. De beelden zijn voorbeeldig tentoongesteld met goede kijklijnen en
belichting. En al vertonen de beelden veel overeenkomsten, ze blijven boeiend.
Veel van het werk is afkomstig uit het Maillolmuseum(1995 geopend) in Parijs, opgezet door Dina Vierry, die Maillol ontmoette toen hij 73 was. Zij was 15. Ze hadden de laatste tien jaar van zijn leven een platonische verhouding. Maillol stierf doordat de auto waarin hij zat verongelukte.

Saturday, December 08, 2012

AVANTGARDES TRITON FOUNDATION KUNSTHAL ROTTERDAM

De collectie bestaat uit de verzameling die havenbaron Willem Cordia(1940-2011) samen met zijn bijeen bracht. Zij begonnen daarmee in 1992 en reisden de wereld af om werken te kopen. De collectie is later opgegaan in de Triton Foundation. Het echtpaar had zo'n 250 topstukken verzameld van kunstenaars uit de 19e en 20e eeuw. Met een geschat vermogen van 330 miljoen is het niet moeilijk om mee te bieden op Picasso's, Warhols en alle andere veelgevraagde kunstenaars.
In 2008 stelden ze een curator aan. Die is na de dood van Cordia vervangen door de schoondochter.
 Nog steeds wordt de collectie uitgebreid. De opzet is dat de werken in musea aan publiek getoond worden door korte of langlopende bruikleningen.
In de Kunsthal hangen en staan 150 werken uit de collectie.  Mijn keuze:

Etude pour ou d'apres Amorpha (1912) - Frantisek Kupka (1871-1957)  rekent men tot dezelfde stroming als Kandinsky: het Orfisme. Het zijn abstracte werken die een analogie vertonen met muziek. Vandaar ook de titel. Kupka noemde zich ooit een kleursymfonist. Je kunt hem een spiritualist noemen. Hij wilde de kijker een inzicht in het spirituele geven door de abstracte vormen en kleuren.

 Een verrassend klein schilderijtje, A Saint- Lazaire(1886) van Toulouse Lautrec(1864-1901), vooral bekend geworden door zijn posters die werken met sterk vereenvoudigde vormen en levendige lijnen. Dit verstild werkje toont een andere kant van hem. Geen nachtleven, geen hoertjes, danseressen of zangers lijkt het, maar Saint-Lazaire was een gevangenis, waar vooral prostituees opgesloten zaten.

De bekendste Chinese kunstenaar, Ai Weiwei(1957) mag natuurlijk niet in deze collectie ontbreken.
Tea Brick(2006) bestaat uit samengeperste Thee. Het verwijst naar de traditionele manier van verpakken van thee en naar het westerse Minimalisme.
Het werk van Chuck Close(1940) is direct herkenbaar. Zijn portretten zijn opgeboud uit honderden kleurrijke vierkantjes met daarin ovalen, cirkels, etc. Van een afstand zijn het realistische portretten waarvoor hij foto's gebruikt die hij van zijn vriendenkring heeft genomen. De schilder Paul Cadmus stond model voor ditwerk: Paul II(1996).

Frank Stella(1936) schilderde dit werk in 1958. Hij is dan nog niet de minimalist die zelfexpressie een taboe noemt en streeft naar onpersoonlijke kunst (die onmiddellijk aan de maker gekoppeld wordt omdat het zo herkenbaar is). Hier leunt hij nog aan tegen de abstract expressionisten. 
Gerhard Richter(1932) geldt als een van de belangrijkste Duitse kunstenaars. Als basis voor zijn werken neemt hij foto's, ansichtkaarten en tijdschriftreproducties die hij opblaast totdat ze niet meer herkenbaar zijn, vervolgens brengt hij laag voor laag de verf aan die het werk tot Abstraktes Bild(1987) maken.

Jasper Johns(1930) wordt vaak tot de pop art gerekend. Vanaf 1957 heeft hij heel wat werken gemaakt waarin de gloeilamp de hoofdrol heeft. Twintig jaar lang kwam de gloeilamp terug in zijn werk. In 1969 heeft hij een aantal reliefs gemaakt van een gloeilamp hangend aan een stroomkabel.
De combinatie van licht(de lamp) en zwaar(lood) zet de kijker aan het denken over hoe wij dingen waarnemen.
Dit werk, Marie- Antoinette(1986) is het enige werk van Anselm Kiefer (1945) dat ooit in Nederland geveild is. Het is een klein werk(85 x60 cm) binnen het oeuvre van Kiefer. Door zijn titel sluit het aan bij een grote reeks werken: die Frauen der Revolution. De titel verwijst naar de koningin die in 1793 is onthoofd tijdens de Franse Revolutie. De elementen zijn bekend: lood, gedroogde bloemen en getekende woorden. Wat werk en titel met elkaar te maken hebben, is mij een raadsel.

Veel kunstenaars maken hun leven lang hetzelfde soort werk, natuurlijk is geen enkel stuk hetzelfde,
maar hun onderzoek richt zich op wat binnen de zelf gestelde grenzen mogelijk is.  Louie Nevelson(1899-1988) is zo'n kunstenaar. Zij brengt voorwerpen die niets met elkaar hebben bij elkaar in een ruimtelijke collage en schildert het geheel zwart. Zo krijgen ze als het ware een nieuwe betekenis.
Rene Magritte(1898-1967) is met meerdere werken op de expo aanwezig, o.a. deze variant op zijn beroemde werk Ceci n'est pas une pipe. De werken wijzen erop dat de schilder slechts een afbeelding van de werkelijkheid geeft en niet de werkelijkheid zelf.
Marc Quinn(1964) werkt 2- en 3-dimensionaal. Dit werk, Pink Sphinx(2005) toont Kate Moss in een
acrobatisch standje. Dezelfde voorstelling heeft hij in een beeld uitgewerkt in een serie van goudkleurige beelden van het beroemde model in diverse yoga-achtige houdingen.
Tete de Jeune Fille(Louise) uit 1915 is een kenmerkend werk van Amadeo Modigliani (1884-1920).
Zijn werk bestaat voornamelijk uit portretten van vrouwen. Zij zijn niet als persoon neergezet, maar als een type met een extreem lange hals en een nauwelijks gedetailleerd gezicht.
Henry Moore(1898-1986) is wereldberoemd om zijn monumentale beelden met zijn ronde hoeken en gaten. Maar hij tekende ook(een tekening is onderdeel van de collectie) en werkte, zeker in  zijn beginjaren, ook op kleine schaal: modellen voor de grote werken en vormen waarin hij draden gebruikte om zo de diepte expressie te geven.
Iedere kunstkenner ziet onmiddellijk dat dit een werk van Andy Warhol(1928-1987) moet zijn.
Het is uit de serie Reigning Queens en stelt Koningin Beatrix voor(1985). Het bijzondere aan dit werk is dat het een bewerkte zeefdruk is. Hij heeft namelijk na het drukken met verf de rode lijnen aangebracht.
Odilon Redon(1849-1916) rekent men tot de symbolisten. Dit werk Reverie(1893) maakt duidelijk waarom. De blik van de persoon is naar binnen gekeerd. De kleuren boven hem maken duidelijk in wat voor complexe  gedachten hij is verwikkeld.
Lucian Freud(1922-2011) werkte op klein en groot formaat. De talloze portretten die hij maakte, soms alleen een hoofd, soms het hele (naakte) lichaam, intrigeren door de wijze waarop hij de huis weergeeft: je ziet het vlees en het bloed erin leven. Zijn werk is zo geliefd om de menselijkheid die er uit spreekt en een zeker voyeuristisch gevoel dat zijn werken oproept. Woman with Eyes Closed(2002) roept dat ook op. We kunnen haar niet onbekommerd bekijken, het is alsof ze ineens haar ogen kan openen en ons betrappen.

De afbeelding is niet het werk dat in de collectie zit, maar een uitgesneden variant daarvan.
Onmiddellijk herkenbaar als een Liechtenstein(1923-1997) door de piksels en de stripachtige vorm.
Het werk heeft een merkwaardig perspectief, zoals ook al uit de titel spreekt: Woman Contemplating a Yellow cup(1994).
De surrealist Yves Tanguy(1900-1955) ontwikkelde een bijzondere werkwijze. Hij schetste met zijn ogen dicht en zonder enige gedachte vormen die dus niet werkelijk waren en zette die in kale landschappen met een vaardige schildertechniek en slim kleurgebruik.

 Opmerkelijk is dat tussen alle grote namen uit de 19e en 20e eeuw een werkje staat van Juul Kraijer(1970). Zij tekent, fotografeert en beeldhouwt. Zij neemt altijd zichzelf als model en bewerkt dit tot half-dierlijke mensen of tot droombeelden of tot getormenteerde vrouwen. Dit beeldje is recent verworven. Wellicht een teken dat de Triton Foundation een nieuwe weg inslaat, waarbij de kwaliteit belangrijker wordt dan de naam van de kunstenaar.

Tuesday, December 04, 2012

INTO THE LABYRINTH Garage Rotterdam

De Garage is een tentoonstellingsruimte in een voormalige Volkswagenshowroom.
Het is een particulier initiatief om hedendaagse kunst te tonen. de expo's zijn thematisch opgezet.
Deze keer is het 'het surrealisme in deze tijd', d.w.z. de waarneembare werkelijkheid vormt de basis waaraan zij een persoonlijke, gevoelsmatige draai geven.(volgens de flyer).
Los daarvan zijn de werken op zich de moeite waard, uitgezonderd een aantal werken die dicht tegen geknutsel aanschuiven,
Centraal staat een sterke installatie van HANS op de BEECK (Be): EXTENSION(3)

 MARILOU van LIEROP (Be) werkt met foto's die zij samenvoegt en beschildert. Een heel sterk werk is WHITE SUBURBIA. Van alle kanten komen groepen mensen naar het bos waarin zich carnavals achtige koppen bevinden. opmerkelijk is dat er enkele figuren alleen staan. de witte streep verf isoleert de figuur rechtsonder nog meer.

 LABYRINTH OF THE DETECTIVE STORY laat nog duidelijker zien hoe Van Lierop beelden combineert en bewerkt tot een krachtig beeld dat de kijker direct intrigeert en vragen oproept.

 JISAN AHN(Korea) is aanwezig met een krachtig drieluik waar het perspectief in de drie delen licht verschilt. Volgens mij een commentaar op Facebook, waarin je zo kan opgaan, dat je als persoon verdwijnt.

  



 
SILVIA B. is aanwezig met een drietal donkere werken, waarbij het niet duidelijk is of het om foto's of schilderijen gaat. Het zijn prachtig uitgelichte foto's van haar beelden die in Beelden aan Zee te Scheveningen te zien zijn. Hier zijn LA SIESTE  en NOIR DE NOCTURNE afgebeeld uit de serie Cirque .

 OTTO EGBERTS is een getalenteerd tekenaar. Zijn werken hebben soms die heerlijke versmelting van mooi en gruwelijk. Bij  MAN IN TEKENING en PASSAGE overheerst de schoonheid.
Dit werk kent wel het wonderlijke samengaan van mooi en luguber. De bijna waanzinnige blik in de ogen intrigeert, maar de titel EXPANDEREND HOOFD doet de blik naar de linkerkant van het hoofd gaan.....


 LEVI  van VELUW is vooral bekend geworden door de foto's waarop hij zijn hoofd bekleedt met bossen, auto's etc. Verrassend dat er nu een groot werk hangt ORIGIN OF THE BEGINNING.

 In zijn laatste video's zit een of meer figuren opgebouwd uit blokjes in een interieur da tuit dezelfde blokjes is opgebouwd. AUTOMATA is een installatie waarbij allerlei luikjes dicht en open kunnen.
In het midden zit een manneke omringd door de bekende blokjes op staafjes. Een ingewikkeld uurwerk maakt het mogelijk dat alles in het midden tot beweging komt. Groots.

Tuesday, November 20, 2012

PAPIER BIENNALE RIJSWIJK2012

 Tweejaarlijks verzorgt het Museum Rijswijk een overzicht van kunstenaars die kunst maken met papier. Financiën zullen de reden zijn dat de meeste werken uit Nederland komen. Papier is kwetsbaar, maar door de behandelingen die het moet ondergaan in de handen van de artiesten is het tegen een stootje bestand.
Georgia Gremouti (Griekenland) maakt mooie installaties waarin aan een wirwar van draden een soort reuzencocons in de ruimte hangen. Met een enkel lichtje in de vormen maakt ze het nog raadselachtiger. Al kan het zonlicht voldoende schaduw-licht effecten oproepen.

Frits Achten maakt van een soort papier-maché reusachtige uitvergrotingen van bonen, bessen, etc.



 Marleen van Wijngaarden maakt bontgekleurde abstracte doeken, waarover zij opengewerkte papieren vormen plakt. (hieronder een detail).




Sophie Arup(Engeland) werkt met geometrische vormen die zij in reeksen opbrengt en kleurt. Door de precisie van de berekening kan het platslaan, maar door het handwerk ontstaat er een spanning die de werken oplaadt.



Johnny Beerens maakt zijn eigen papier, daarin verwerkt hij zand, schelpen, etc. Met de geschepte vellen bouwt hij zijn landschappen, die bijna foto's lijken. Het gevaar van kitsch ligt soms op de loer, maar als het werk is geslaagd is het ook top.

Peter Bes creëert portretten met vellen tekenpapier. Hoe simpel de gedaantes ook zijn vormgegeven, ze hebben een eigen uitstraling.

Eric Gjerde(Frankrijk) past origami-technieken toe, maar gaat veel verder dan het vouwen van vogeltjes. Hij maakt vrijstaande vormen die (vooraf) met potlood bewerkt zijn.
 

 
Michael Hansmeyer (Zwitserland) is een van de pioniers in de architectuur wat betreft computer-
laser toepassingen. Hij programmeert een aantal formules en laat dan de computer rekenen en ontwerpen. Elk blad sluit aan bij het vorige. Hij stapelt de flinterdunne papieren tot zuilen die duizelingwekkend vormen hebben. (detail hieronder).


KATSUMI HAYAKAWA (JAPAN) BOUWT STEDEN VAN PAPIEREN RIBBEN. HIJ WIL DAARMEE REAGEREN OP ONZE HEDENDAAGSE VERSTEDELIJKING. DE GESTAPELDE WOONLAGEN MAKEN EEN ONLEEFBARE INDRUK. BOVENDIEN KUNNEN WE ER DOORHEEN KIJKEN EN ZIEN DE LEEGTE DIE VAAK HET STADSLEVEN BEHEERST.


Jacqueline Overberg heeft enorme uitvergrotingen gemaakt van de trekkers van bekende revolvers.
Het materiaal lijkt karton te zijn. De vormen roepen schoonheid op, ondanks hun dodelijke inhoud.
Anne van der Pals bewerkt portretfoto's die ze heeft gemaakt met een vlijmscherp mesje. Ze haalt delen van de foto's weg, de rafels hangen onderaan. Mooi en horror tegelijk.


Debra Weisberg(VS) maakt haar eigen papier en bewerkt da top alle mogelijk manieren, wat vreemde, bijna organische wandwerken oplevert.

Marlies Adriaansen bouwt installaties van in elkaar gedraaide kranten en tijdschriften. Het zijn imposante werken die vooral ruimte om zich heen vragen. De grondvormen zijn eenvoudig, maar daarbinnen varieert ze bijna oneindig.
Peter Collingridge(Engeland) geldt als profeet wat betreft digitale boeken. Hij reist de wereld over als gevierd spreker over dit onderwerp. In het Boekenmuseum Meermano is hij aanwezig met een stopmotionfilmpje waarin een mannetje geknipt uit bedrukt papier een wandeling maakt door een stad gemaakt van boeken.


Jerome Corgier (Frankrijk) werkt met de vorm van letters. Die bouwt hij laagje voor laagje op tot 3D-vormen.



Ebon Heath(VS) werkt met zinnen en woorden die hij met draden vormt tot prachtige installaties, waarna hij ze fotografeert.

De blikvanger bij het Meermanno is gemaakt door de Spaanse Alicia Martin. Met haar assisten heeft ze een waterval van 3000 boeken gecreëerd.
Ros Rixon (Engeland) begon in zijn studieboeken van de kunstacademie zinnen te knippen, maar zonder ze uit hun boekband te halen. (zie hieronder). Later is hij zinnen blijven knippen uit de wereldliteratuur en stopte deze in antieke vaasjes en flesjes of bouwde ze om tot kwetsbare installaties.
                                                          The Meaning of Art
                                                         The Meaning of Sculpture