WONDERLIJKE KLIM : LUCHTBOOGBEELDEN OP DE SINT JAN 'S-HERTOGENBOSCH 2016

De link met het Jeroen Boschjaar is wat gezocht: de schilder of zijn studio hebben ontwerpen geleverd voor de eerste reeks beelden van de Sint Jan. Deze eerste beelden waren van zandsteen en door erosie en mos waren ze zo goed als verdwenen. Slechts enkele zijn bewaard gebleven, o.a. in het Rijksmuseum te Amsterdam.
De functie van de beelden was de luchtbogen te verzwaren. Elk beeld woog ongeveer 90 kg. De luchtbogen hielden de kerk in vorm/evenwicht, waardoor instorten werd voorkomen. De Dom te Utrecht stortte in door het ontbreken van deze steunbogen.
In de 19e eeuw heeft de restauratiearchitect Lambert Hezenmans tekeningen gemaakt van de beelden. Hij is niet dichtbij de beelden geweest en heeft ze ook niet vanuit diverse hoeken bekeken. Vandaar dat de beelden nogal afwijken van de originelen.
Elke boog telt 6 beelden en er zijn 16 luchtbogen, dus 96 beelden. De figuren hebben vaak een allegorische bedoeling, vele laten afkeurenswaardig gedrag zien.
De meeste stellen figuren voor die schrijlings op de boog zitten met het gezicht naar de nok gericht. Je kunt ze dus eigenlijk het beste zien vanaf de omloop op het dak. Deze is nu voor de tweede maal bereikbaar gemaakt met een trapconstructie. En het is de klim waard:

FLUITSPELER

BEKKENSPELER

MARSKRAMER EN HONINGETENDE BEER

SAMSON EN DE LEEUW

DRINKEBROER

RUITER OP MONSTER

MONSTER

HELLEHOND

DUIVELVOGEL

AAP MET JONG

Ook in deze eeuw worden er beelden vervangen. En we gaan met onze tijd mee.

De vraag is natuurlijk of we hier met kunst te maken hebben of niet? In de 16e eeuw was die vraag niet aan de orde. In onze tijd eigenlijk ook niet meer. Kunst is wat gemaakt is door kunstenaars, luidt vaak de definitie, waarbij het antwoord de vraag verlegt naar wanneer is iemand een kunstenaar.
De beelden zijn uniek, hebben een dubbele betekenis en amusementswaarde. Dat plaatst ze op deze lijn als de werken van veel hedendaagse kunstenaars.