GEK VAN SURREALISME Boymans Rotterdam

De titel is gelukkig gewoon in het Nederlands en slaat op de vier verzamelingen die de grondslag vormen voor deze expo. Of de verzamelaars inderdaad gek van surrealisme waren, wordt niet echtwaar gemaakt. De titel moet ook de gekte, het wonderbaarlijke van  de werken aanduiden. 

De vraag is of alle werken wel surrealistisch genoemd kunnen worden. Een aantal Picasso's op de expo hebben duidelijk een andere insteek. Ook is de term Dada beter toepasbaar op een aantal werken.

De vormgeving is strak, helder en aangenaam. De grote zalen zijn in vijf delen opgesplitst: elke verzameling heeft eigen vormgeving en het geheel wordt doorsneden door een zilverkleurige ellipsvorm, waarbinnen 8 thema's te vinden zijn. De grote collectie Surrealisten van Boymans is te zien in de zalen die als een schil om de hoofdexpositie liggen. Ook daar zijn wat vreemde kostgangers te vinden, zoals Enrico Baj.

De collectioneurs:

EDWARD JAMES (1907-1984)
Een grote erfenis stelde hem in staat vanaf de jaren 30 een enorme verzameling op te bouwen. Toch zag hij zichzelf niet als een collector, meer als een steun voor talentvolle kunstenaars. Met Max Ernst, Salvador Dali e.d. sprak hij een maandelijkse toelage af in ruil voor werken. Boymans heeft in begin jaren 70 een groot aantal werken, met name van Dali, van hem kunnen kopen.  Zijn laatste jaren woonde hij in Mexico op een verafgelegen plek in de jungle. daar bouwde hij samen met de bevolking aan folies en beelden.

GABRIELLE KELLER (1908-1995)
Haar collectie is niet groot, maar kent wel kwaliteit, vooral ook op het gebied van kunstenaarsboeken, etc.
Pas in de jaren 60 is zij begonnen met surrealisten te verzamelen, daarvoor lag het accent op werken van rond 1900.

ROLAND PENROSE (1900-1984)
Zelf als kunstenaar werkzaam in Parijs kende hij de surrealisten. Zijn erfenis gebruikt hij om zijn kunstenaarsvrienden te steunen, Daardoor is bijna vanzelf zijn collectie ontstaan.

ULLA EN HEINER PIETZSCH
In de jaren 60 begint het echtpaar kunst te verzamelen met de winst uit hun internationale kunststoffenhandel. Naast surrealisten verzamelen zij ook abstract-expresionisten.



MAX ERNST (1891-1976)

PIETA OU LA REVOLUTION LA NUIT (1923)

LA JOIE DE VIVRE(1936)
De titel is sarcastisch bedoeld, want het werk toont met het reusachtige onkruid en de vechtende bidspinkhanen aan de gespannen situatie in Europa met ernstige oorlogsdreiging.

MASQUES ET PHANTASMES(1929)
Loplop is het vogelachtige alter ego van Ernst

JEUNE HOMME INTRIGUE PAR LE VOL D'UN MOUCHON (1942/7)
Ernst gebruikte een nieuwe techniek. Hij maakte een klein gat in een blik verf en slingerde dat boven het doek.
Jackson Pollock werd wereldberoemd met deze techniek.

RENE MAGRITTE(1898-1967)

LA REPRESENTATION (1937)
Het enige shaped canvas van Magritte. Waarschijnlijk beinvloed  door Dali's Deux Tetes.
Hij noemt dit werk bewust een object en geen schilderij.

L'ESPRIT COMIQUE(1928)
Je kunt niet twee dingen tegelijk zien: of je ziet een man lopen op een ruige ondergrond of je ziet een knipsel in de vorm van een man.

L'AVENIR DES STATUES (1937)
Een gipsen kopie van het dodenmasker van Napoleon kreeg blauwe verf en daarop wolken.

?


SALVADOR DALI(1904-1989)
Veel van de werken die te zien zijn, kennen we uit de omvangrijke verzameling die Boymans bezit.
Daarom hieronder twee werken die minder bekend zijn.