DE LATE REMBRANDT RIJKSMUSEUM

Een mooie tentoonstelling van een honderdtal werken uit Rembrandts laatste jaren. De collectie was eerst in London te zien en nu hier. De meeste werken zijn etsen uit het eigen bezit, aangevuld met schilderijen van het Rijksmuseum, Boymans, Mauritshuis en de familie Six. In totaal zijn er 65 werken uit Nederland te zien, aangevuld met leningen uit de USA(10), Groot- Brittanie(9), Duitsland(7) en andere landen.
Het publiek verdringt zich voor de werken. Toch is een bezoek meer dan de moeite waard.
Kenmerkend voor de laatste periode is de losse manier van schilderen, het soms dikker aanbrengen van verf, het gebruik van het paletmes en het aanduiden in plaats van precies uitwerken.

BATSEBA MET DE BRIEF VAN KONING DAVID 1654
In tegenstelling tot de traditionele verbeelding van het bijbelverhaal met koning David, een bide en een ontstelde Batseba kiest Rembrandt voor een intieme scene waar Batseba het moeilijk heeft met de keuze voor haar echtgenoot of voor de koning. Er is lang gedacht dat de verdikking onder de oksel en de blauwe plek op de borst wezen op borstkanker, dat is niet het geval. Misschien is het niet meer dan een poging de ronding meer te accentueren.

PORTRET VAN JAN SIX 1654
Hij was een vriend van Rembrandt, Door de jas en de handschoenen krijgt de voorstelling iets ongedwongens, alsof Jan Six op het punt staat te vertrekken. De losse streken die links op de jas zijn aangegeven en ook de wijze waarop de manchetten zijn aangeduid zijn gedurfd en benadrukken de beweging van de geportretteerde.

DE SAMENZWERING VAN CLAUDIUS CIVILUS 1662
De Bataven zweren trouw aan hun leider Claudius Civilus die maar een oog heeft. de lichtbron bevindt zich op de tafel waardoor de scene een bijna filmsich karakter krijgt.

PORTRET VAN EEN FAMILIE 1665
Waarschijnlijk het enige familieportret van Rembrandt. de intimiteit tussen de familieleden blijkt uit de blikken naar elkaar en de handen die elkaar aanraken. De rode jurk en de oranje japon van het jongste kind zijn dik aangebracht en vormen bijna een abstract kleurenspel.

LUCRETIA 1664
We zien haar in tweestrijd of ze wel of niet een eind aan haar leven zal maken. Lucretia is verkracht en wil niet verder leven met deze schande. Rembrandt koos in zijn laatste periode vaker voor een afbeelding van een persoon die staat voor een moeilijke beslissing. Ook hier valt het licht van boven en van voren, waardoor een theatraal effect wordt bereikt,

LUCRETIA 1666 
Het mes heeft zijn werk gedaan. Lucretia zoekt steun bij het beddenkoord. Haar jurk is afgezakt. We zien de bloedstreep op haar hemd en de tranen in haar ogen. Door het kille licht lijkt de dood al in te treden. Voor zover bekend is dit het eerste schilderij waarin de schilder een deel met paletmes heeft aangebracht (de onderkant van het hemd, de mouwen en de rechterhand.

DE PRESENTATIE IN DE TEMPEL 1669
Dit is het laatste werk van Rembrandt. Het bleef onvoltooid achter, waarschijnlijk is later Maria aan de scene toegevoegd. Het toont Simeon die weet dat hij zal sterven nadat hij de Messias heeft gezien. De ontroering en de voorzichtig waarmee het kind draagt, maakt de emotie voelbaar.

ZELFPORTRET 1669
Het laatste zelfportret is meedogenloos. Het gezicht is pafferig en uitgezakt, De hand met kwasten is amper zichtbaar, een paar streken volstaan. De kijker vult zelf het totaal in.